Dünya Çay Komitesi tarafından hazırlanan Dünya Çay Raporu’nun sonuçlarına göre, 7,3 milyar nüfuslu dünyada yıllık çay tüketimi kişi başı 500 gram. Dünyada en çok çay içilen ülkeler sıralaması yapıldığında tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye, listede yerini sağlama alıyor. Peki, çay tüketen diğer ülkeler hangileri, ülkelerin çay kültürü nasıl oluştu? Yanıtlar yazımızda!
Çin
Çay kelimesi, Çin’in bir lehçesi olan Mandarin’den gelmiştir. Çayın Çin’de başlayan yolcuğu Kore, Japonya ve Vietnam ile devam etmiş ve dünyaya yayılmıştır. Öyle ki bazı ülkeler çay kültürü sayesinde çay ile birlikte anılır hale gelmiştir. Çin tarihinde çay hakkında sayısız kayıt bulunsa da ortaya çıkış tarihi belirsiz. Yaygın efsaneye göre M.Ö. 2737 yılında, İmparator ShenNong, su kaynattığı sırada bir şurubun yanındaki çay yaprağı suya düşmüş ve tarihte ilk çay demlenmiş. “Çinliler hangi çayı içer” sorusunun cevabı da çeşitli. Çin‘de; yeşil çay, kırmızı çay, Wulong çayı, çiçek çayı, beyaz çay ve sarı çay gibi pek çok çay tüketiliyor ve gelen misafirlere mutlaka çay ikram ediliyor. Çin’de yalnız başına çay demleyip içmenin insanın ruhunu dinlendirici etkisi olduğuna inanılıyor. İstatistiklere göre Çin’de 2 milyon ton çay üretiliyor ve 1,8 milyon ton çay tüketiliyor.
Hindistan
Dünyada çay üretiminin en çok yapıldığı ülkeler arasında yer alan Hindistan‘da çay tüketimi de üretimi kadar çok. Hindistan’ın en çok tüketilen çayı, aromalandırılmış ChaiChai Masala’dır. Bu ülkede çay daha çok ısınmak ve enerji toplamak için içiliyor.
Türkiye
Türkiye’de çayın hikayesi 1787’de başlamıştır. 1787 tarihli belgeye göre Japonya’dan getirilen çay tohumları Bursa yakınlarında ekilmiş; iklim koşullarının olumsuzluğu nedeniyle ilk çay ekim çalışmaları başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Türkiye’de çay üretimine ilişkin ilk somut ve resmi bilgiye göre Hopa kazasında 20.000, Arhavi nahiyesinde 5.000 olmak üzere toplam 25.000 kıyye (Kıyye, 1.283 grama karşılık gelir) çay üretilmiştir.
Bugün Türkiye, 259 bin ton çay üreterek en çok çay üreten ülkeler listesinin beşinci sırasına yerleşmiştir. Tüketim konusunda da en çok çay içilen ülkeler listesindeki yerini korumaktadır. Yılık kişi başı tüketimde 3.5 kilogramla Türkiye en çok çay içilen ülke unvanına sahip. Hemen her Türk’ün çay hakkında söyleyebileceği şeyler vardır. Öyle ki çay, daha çok sohbete bahane olması için pişirilir. Özellikle sabah kahvaltılarının değişmez içeceği olan siyah çay; şekerli, limonlu, açık ya da demi bol olacak şekilde ikram edilir.
İngiltere
İngiltere, çay üreticisi olmasa da dünyada en çok çay tüketen ülke sıralamasında başlarda yer alıyor. İngilizler, soğukkanlığı ve çay sevgisiyle biliniyor. İngilizlerde çayın tarihi derin öneme sahip. 1800’lü yıllarda İngiltere’de akşam yemekleri çok ağır ve geç saatlerde yenirmiş. Yedinci Bedford düşesi Anna, diyabet hastası olduğu için yemek saati aralıkları fazla geliyor ve bayılıyormuş. Bu nedenle saat beş civarları odasına çay ve atıştırmalık kurabiye söylermiş. Zamanla arkadaşlarını da davet etmiş. Bu seremoni Kral Edward’ın da hoşuna gitmiş ve o da çay partileri düzenlemeye başlamış. Bu etkinlik zamanla tüm ülkeye yayılmış. İngilizler çay partisini, “high tea” ve “low tea” olarak ikiye ayırıyor ve çayı sert olduğu için süt ile içiyor.
Rusya
Rusya‘da, özellikle 1796’lı yıllardan sonra halkın yoğun olarak tüketmeye başladığı çay, Rus kültürün bir parçası haline gelmiştir. Ülkenin en popüler içeceklerinden biri olan çay yemeklerin sonunda tatlıyla beraber sıcak veya soğuk olarak servis edilebilir. Soğuk iklimli ülkede çay genellikle sıcak tutması ve zindelik vermesi için içilir.
